MİT Müsteşarı'nı Yargıtay savcısı sorgulayacak

Eda IŞIK

MİT Müsteşarı'nın yargılanmasına ilişkin usuller sil baştan değişiyor. Mevcut yasanına göre MİT Müsteşarı ile ilgili soruşturma adliyelerdeki cumhuriyet savcıları tarafından yapılıyor. Cumhuriyet savcısının bu soruşturmayı yapabilmesi ise Başbakan'ın iznine tabi. Şayet Başbakan müsaade vermezse savcı Danıştay'a müracaat ederek bu kararın kaldırılmasını isteyebiliyor.

Yapılacak düzenleme ile ilgili MİT Müsteşarı'nın hem soruşturulması hem de yargılama usulleri tamamiyle değişecek. MİT Müsteşarı'nın soruşturulması yeniden Başbakan'ın iznine tabi olacak. Bu defa soruşturmayı mahalli savcı değil Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı yapacak. İtirazlar ise Danıştay'a değil kuvvet komutanlarının soruşturulmasında olduğu gibi Cumhurbaşkanı'na yapılacak. MİT Müsteşarı ile kuvvet komutanlarının yargılama usulleri ise tamamiyle farklı olacak. Mevcut yasada kuvvet komutanlarının yargılanması Yüce Divan'da yapılıyor. Düzenleme ile MİT Müsteşarı'nın yargılanması Genel mahkemeler yerine Yargıtay'ın ilgili Dairesi'nce yapılacak. MİT'i Meclis'in denetlemesine ilişkin legal düzenleme çalışmaları ise devam ediyor.

MİT'İN DENETİMİ MECLİS'E

Hükümet bununla ilgili tertip etmeyi görüşülmekte meydana gelen yasa önerisiyle değil bir başka düzenleme ile getirecek. Bu konuda hem Meclis Başkanı ve hem de Meclis'te grubu bulunan politik partilerle görüş alışverişinde bulunulacak. Tertip Etmenin tasarı olarak Meclis'e gönderilmesi bekleniyor. AK Parti Çankırı milletvekili İdris Şahin, Jandarma İstihbarat'ın ile ilgili denetimin de Meclis'e verilmesi gerektiğini ifade etti.

---

MİT Komisyonu'na MGK modeli geliyor

ÖNDER YILMAZ, BAHAR ATAKAN/ MİLLİYET

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, MİT'i denetleyecek komisyonun, çalışmalarını saklı yürüteceğini açıkladı. Komisyon denetim faaliyetlerini raporlaştırıp MGK gibi bildiriyle kamuoyunu bilgilendirecek

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın Milliyet vasıtasıyla kamuoyuna duyurduğu "MİT'e Meclis denetiminin" nasıl gerçekleştirileceği kesinlik kazandı. TBMM bünyesinde "İstihbarat ve Güvenlik Denetim Komisyonu" isimi altında kurulacak meydana gelen komisyon iktidar ve muhalefet milletvekillerinden oluşacak.

Çalışmalarını saklı yürütecek komisyon, denetim faaliyetlerini raporlaştıracak, ancak MGK'da olduğu gibi kısa bir deklarasyon ile kamuoyu bilgilendirilecek. Komisyonunun nasıl oluşacağı ile ilgili Avrupa ülkelerindeki tüm modeller incelendi. Önergenin madde ihdası şeklinde salı günü verileceğini belirten Atalay, "Parlamento söz sahibi olacak" dedi.

Atalay, MİT'in bu denetime karşı çıktığına ilişkin iddialarına ise, "hayır, MİT karşı çıkmıyor. Bizim düzenlememiz" karşılığını verdi. Aranan bir MİT mensununun bulunmadığını da söyleyen Atalay, planın af getirmediğini de belirterek, dinlemelerin zorlaştırıldığını ve illegal dinlemelere ağır cezalar getirildiğini ifade etti.

Ak Parti tarafından muhalefe dağıtılan değişiklik önergelerinde özetle şu düzenlemelerin inşa edilmesi öngörüldü:

* HER TÜRLÜ GÖREV ÇIKACAK: Muhalefetin "MİT'i, illegal işlerini inşa etmek için hükümetin emrine veriyorsunuz" eleştirisine sebep olan "MİT; dış güvenlik, terörle mücadele ve ulusal güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar Kurulu'nca verilen her türlü görevi yerine getirir" ifadesinden "her türlü görev" ibaresi çıkarılacak.

* ÖCALAN GÖRÜŞMESİ: Teklifte, MİT ve hükümet yetkililerinin Öcalan başta olmak üzere terör teşkilatı üyesi ve yöneticileriyle müzakerelerine legal destek getirilen madde değiştirilecek. Cezaevindeki terör teşkilatı mensuplarıyla görüşebilir" ifadesine "görüşebilir, müzakereler yaptırabilir" ibaresi eklenecek.

* ASKERİ SUÇLARDA BİLGİ ALAMAYACAK: Hükümete karşı suçlar başta olmak üzere MİT'in soruşturma ve kovuşturmalarda her türlü bilgi, belgeye ulaşması düzenlemesine limit getirilecek.

* TASFİYEDE GERİ ADIM: MİT'teki paralel yapının tasfiyesi olarak algılanan personel düzenlemesinden geri adım atıldı.

TIR MÜDAHALESİNE KESİN TANIM: Cumhuriyet savcılarının TIR baskınlarında olduğu gibi MİT ile ilgili ihbar aldıklarında MİT ile *temasa geçme konusunu daha net hale getirildi.

* AİLEYE DE KORUMA: MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerini rastgele bir yolla ifşa edenler ile MİT mensuplarının kimliklerini sahte olarak düzenleyen veya değiştiren ya da bu sahte belgeleri kullananlara 3 yıldan 7 yıla kadar hasip cezası verilecek.

* BASIN CEZASI DARALTILACAK: Medya patronu ve matbaacılar hapis cezasıyla yüzyüze kalmayacak. Önce MİT belgesini yazan muhabir hapis cezasına muhatap olacak. MİT Belgesini yayınlayanın ismi yoksa o zaman televizyon veya gazetenin genel yayın yönetmenleri ve sorumlu müdürleri hapis cezasıyla yargılanacak.